Đã 30 mùa xuân qua, đất nước ta được sống trong hòa bình, an vui, những tháng ngày đen tối vì bom đạn của giặc ngoại xâm đã lùi xa và giờ đây chúng ta đang ra sức xây dựng một đất nước ngày càng phát triển giàu mạnh, có thể sánh vai cùng bạn bè khu vực và quốc tế. Cùng với xu hướng phát triển chung, trong mỗi người chúng ta, ai ai cũng quan tâm đến việc làm giàu cho chính bản thân mình và cho đất nước mà ít ai để ý đến những con người ngày đêm canh giữ phố, phường, bảo vệ an ninh trật tự cho từng ngõ phố, mái nhà được bình an. Một lực lượng cùng chung vai sát cánh luôn sẵn sàng tham gia các phong trào tại địa phương, tham gia truy bắt các loại tội phạm, cứu hộ cứu nạn khi xảy ra sự cố, tích cực trong công tác bảo vệ an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, sẵn sàng chiến đấu khi chiến tranh xảy ra… đó là lực lượng Dân quân tự vệ.
Sau 5 năm thực hiện các Chỉ thị, Nghị quyết của Đảng và Pháp lệnh về dân quân tự vệ (DQTV) của Nhà nước, lực lượng DQTV Quận đã có những chuyển biến tích cực về mọi mặt, đặc biệt là với nhiệm vụ quốc phòng, an ninh và công tác xây dựng cơ sở vững mạnh.
Bắt đầu từ khâu đăng ký công dân trong độ tuổi DQTV, cơ quan quân sự quận đã xây dựng kế hoạch phát triển luân phiên trong thời gian 4 năm (2001 – 2004) để việc tuyển chọn vào lực lượng DQTV cũng như kết nạp biên chế huấn luyện được cụ thể và chặt chẽ. Do đó, số lượng dân quân hàng năm của quận đều đạtnbsp; chỉ tiêu thành phố giao và tổ chức biên chế đủ các thành phần lực lượng như : 1 trung đội DQTT quận, 2 đại đội cơ động, 6 phân đội binh chủng, 20 trung đội dân quân cơ động phường, 1 tiểu đội DQTT phường, 10 khẩu đội DKZ, 10 khẩu đội súng máy cao xạ phòng không 12,7mm, 14 tiểu đội công binh, 10 khẩu đội cối 81… Để nâng cao công tác giáo dục chính trị, huấn luyện quân sự cho lực lượng DQTV sát với yêu cầu thực tế, kế hoạch huấn luyện hàng năm của quận cũng được xây dựng và triển khai nghiêm túc thông qua những lớp tập huấn bổ sung nội dung mới cho cán bộ cơ sở. Đặc biệt có năm như năm 2001 – 2002, quận đã mở 4 lớp cho hơn 100 cán bộ từ tiểu đội trưởng đến trung đội trưởng dân quân và cán bộ phụ trách tự vệ các cơ quan xí nghiệp tham gia học tập, đồng thời thường xuyên tổ chức bắn đạn thật, ném lựu đạn, đánh thuốc nổ cho lực lượng DQTV và kết qủa đạt từ 85%- 90% khá giỏi trở lên. Hàng năm, tổ chức hội thao để đánh giá kết qủa công tác huấn luyện về nội dung lẫn hình thức để kịp thời tìm ra nguyên nhân của những đơn vị huấn luyện nào yếu và tìm cách khắc phục nâng lên…. Qua đó đã góp phần nâng cao khả năng sẵn sàng chiến đấu của lực lượng DQTV trong công tác giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội tại địa phương, góp phần xây dựng cơ sở vững mạnh toàn diện.
Với chức năng vừa sản xuất, kinh doanh, vừa sẵn sàng chiến đấu, trong những năm qua, lực lượng DQTV quận vừa độc lập vừa phối hợp với công an và các lực lượng khác thường xuyên tổ chức tuần tra canh gác nhất là vào những đợt cao điểm, các ngày Lễ – Tết. Trong 5 năm, có gần 249.756 lượt DQTV tham gia tuần tra canh gác, chốt chặn, tham gia giải quyết 1.054 vụ, bắt 1.827 đối tượng tội phạm các loại và qua đó xuất hiện nhiều gương điển hình người tốt việc tốt được mọi người tin yêu. Hoạt động chiến đấu trị an của lực lượng DQTV đến nay có 100% phường và 65% cơ sở có kế hoạch chiến đấu trị an bảo vệ cơ quan doanh nghiệp, trường học được phê chuẩn và thực hành luyện tập theo phương án, góp phần đảm bảo an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn quận. Ngoài những công tác mang tính chuyên môn, hàng năm lực lượng DQTV từ quậnnbsp;đến cơ sở đều tham gia vào những công trình dân vận thiết thực như : khai thông cống rãnh, sửa chữa nhà cửa hư dột, đóng góp xây dựng nhà tình nghĩa, tình thương cho diện chính sách… Trong 5 năm qua, lực lượng DQTV đã đóng góp xây được 2 nhà tình nghĩa, 8 nhà tình thương trị giá 82.700.000 đ, đóng góp cùng lực lượng võ trang Thành phố xây dựng khu dân cư Bà Xán tại Cần Giờ…v.v
Năm hết Tết đến, khi mọi người càng trở nên bận rộn hơn với công việc cuối năm – mua sắm và tham gia những hoạt động lễ hội chào đón một năm mới đến thì các chiến sĩ DQTV lại càng thầm lặng hơn, vất vả hơn với công việc giữ gìn an ninh trật tự cho mọi người, cho phố phường.